Pięcioaktowy dramat romantyczny, pierwszy raz wystawiony w 1838. Jego akcja rozgrywa się w siedemnastowiecznej Hiszpanii. Don Salluste de Bazan popada w niełaskę hiszpańskiej rodziny królewskiej po tym, kiedy jedna z dam dworu zaszła z nim w ciążę, a on odmówił poślubienia jej. Chcąc zemścić się za utracone wpływy, de Bazan wciąga w intrygę lokaja Ruy Blasa, którego wprowadza na dwór jako fałszywego...
W trakcie wyjazdu w Pireneje Zola odwiedził prężnie rozwijające się sanktuarium w Lourdes. Obraz ogromnego centrum pielgrzymkowego, fanatyzm religijny wielu spośród pątników oraz postawa prowadzących sanktuarium księży zainspirowały pisarza do rozpoczęcia nowego cyklu powieściowego, którego centralnym punktem miała być kwestia religii, a pierwszym tomem miała być właśnie powieść o "mieście cudów"....
Szkoła Robinsonów (inna wersja tytułu polskiego tłumaczenia: Robinzon amerykański, fr. L’École des Robinsons, 1882) - jednotomowa powieść Juliusza Verne'a z cyklu Niezwykłe podróże złożona z 22 rozdziałów. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Szkoła_Robinsonów). Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i francuskiej. Version bilingue: polonaise et française. / Godfrey, jeune homme...