Ziele na kraterze jest w twórczości mistrza reportażu pozycją wyjątkową. Tę upstrzoną wspomnieniami i autobiograficznymi wtrętami powieść napisał Wańkowicz w 1951 roku już po stracie swojej córki Krystyny, łączniczki w Powstaniu Warszawskim. Pomimo rozległych opisów codzienności w okupowanej Warszawie i prób wysłowienia niewyobrażalnego bólu rodziców po stracie dziecka, Ziele na kraterze stanowi przede wszystkim afirmację życia, bliskich więzi rodzinnych, pełną humoru skarbnicę anegdot i zapomnianego już folkloru ziemiańskiego. Czaruje odbiorców już od pierwszych zdań.