Bema pamięci żałobny rapsod – wiersz Cypriana Kamila Norwida z 1851 poświęcony zmarłemu rok wcześniej generałowiJózefowi Bemowi. Mottem utworu są słowa przysięgi wypowiedzianej przez kartagińskiego wodza Hannibala: Iusiurandum patri datum usque ad hanc diem ita servavi ("przysięgi złożonej ojcu aż po dziś dzień tak dotrzymałem").