Miniprzewodnik Wydawnictwa Bezdroża opisujący najważniejsze atrakcje turystyczne miasta bądź regionu. Poznasz historię miejsca, przeczytasz opisy atrakcji turystycznych i (najważniejsze dla turysty) informacje praktyczne: co warto zobaczyć, gdzie szukać noclegu i jak dojechać w miejsce, którego nie można pominąć zwiedzając okolicę. Zapraszamy na wycieczkę!
Pula
Pula, starożytne Polensium i najstarsze miasto wschodniego Adriatyku, leży na ośmiu wzgórzach, nad piękną zatoką w południowo-zachodniej części półwyspu. Dzięki antycznej arenie zyskało ono przydomek istryjskiego Rzymu.
W V w. p.n.e. na jednym ze wzgórz znajdowała się osada iliryjska, którą w II w. p.n.e. zdobyli rzymscy legioniści. Rzymianie w latach 44-31 p.n.e. założyli u stóp wzgórza osadę i obóz wojenny Colonie Julia Pollentia Herculanea. Od czasów cesarza Augusta (27 p.n.e.-14 n.e.) aż do V w. Pietas Julia była prosperującą prowincją, liczącą 30 tys. mieszkańców, i obok Triestu, Akwilei i Rawenny należała do najbardziej znaczących rzymskich posiadłości w północnej części Adriatyku. Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego (476) znalazła się we władaniu wschodnich Gotów, Bizancjum, Rawenny i państwa Franków. Równocześnie osiedlali się tu Słowianie. Od 1331 r. miasto stało się własnością Wenecji. Rabunkowa gospodarka, wysokie podatki i epidemie np. malarii skutecznie je wyniszczyły. Tylko dzięki oratorskim zdolnościom weneckiego senatora G. Emo (1583) nie wywieziono stąd słynnego amfiteatru. Wraz z upadkiem Wenecji w 1797 r. Pula (z krótką przerwą na okres napoleoński) przeszła we władanie cesarstwa austro-węgierskiego.
W 1848 r. cesarz Franciszek Józef I wybudował tu bazę marynarki wojennej, rozbudowując port i miasto. Wzniesiono wówczas reprezentacyjne gmachy: arsenał i klasycystyczny budynek admiralicji. Na oliwnej wyspie Uljanik powstały stocznia i olbrzymia zbrojownia morska. Szybkie uprzemysłowienie miasta nastąpiło po przyłączeniu go w 1876 r. do szlaku kolejowego Wiedeń-Triest.
U schyłku I wojny światowej dały o sobie znać nastroje rewolucyjne, na okrętach wojennych utworzono komitety marynarzy, a władzę w mieście przejęła rada narodowa. W 1919 r. wojska włoskie zajęły Istrię (5 listopada wkroczyły do Puli). Podczas II wojny światowej, wskutek bombardowań w gruzach legło 40% starówki. Pula, wyzwolona 1 maja 1945 r. przez jednostki Jugosłowiańskiej Armii Ludowej, do Jugosławii została włączona dopiero w 1947 r., po okresie tymczasowego zarządu anglo-amerykańskiego. Kiedy 25 maja 1991 r. Chorwacja ogłosiła niepodległość, miasto - wraz z prawie całą Istrią - znalazło się w granicach tego państwa. Współczesna Pula, licząca 82 tys. mieszkańców, jest dużym ośrodkiem przemysłu okrętowego (buduje się tu m.in. tankowce-giganty o wyporności do 250 tys. BRT) oraz portem morskim.
